Poszanowanie energii jest jednym z najefektywniejszych sposobów zmniejszenia
zagrożeń dla środowiska naturalnego wynikających z produkcji i wykorzystania energii.
Wiele z przedsięwzięć na rzecz poszanowania energii jest bardzo opłacalnych i
możliwych do zrealizowania bez dotacji czy subsydiów.
Na wykresie przedstawiono koszty zmniejszenia emisji dwutlenku węgla w Polsce poprzez zastosowanie wybranych technologii (emisja dwutlenku węgla w Polsce jest ściśle związana z produkcją energii - głównym produktem procesu spalania paliw jest dwutlenek węgla, gaz odpowiedzialny za efekt szklarniowy).
Można zadać pytanie: skoro inwestowanie w energooszczędność jest tak opłacalne i korzystne dla środowiska naturalnego, to dlaczego nie ma w tej dziedzinie znaczących osiągnięć. Brak zdecydowanego postępu uwarunkowany jest, pomijając aspekty polityczne i makroekonomiczne, między innymi brakiem dogodnego finansowania, niedostatkiem informacyjnym na temat technologii, a także niedostateczną wiedzą dotyczącą korzyści z racjonalnego wykorzystania energii, oraz konsekwencji nieracjonalnego gospodarowania energią.
W 1996 roku jednym z haseł reklamowych IKEA było slogan: W IKEA zawsze mamy 22 C. Prawdopodobnie ktoś, kto wymyślił ten slogan był przekonany, że im cieplej tym bardziej komfortowo. Tymczasem w Polsce temperatura 22 C jest wymagana w pomieszczeniach o tzw. podwyższoonym standardzie cieplnym, np. na basenach, natomiast w sklepach powinno być 18 C. Opisane działanie marketingowe IKEA prawdopodobnie spowodowane było brakiem wiedzy na temat standardów cieplnych, brakiem wiedzy na temat konsekwencji zużycia energii dla środowiska naturalnego, a także pomijaniem czynników ekonomicznych.
Pozostaje więc pytanie kto powinien się zająć promocją poszanowania energii. W wielu krajach istnieją instytucje rządowe mające za zadanie promowanie poszanowania energii, jednak większość z nich nie dysponuje wystarczającymi środkami, aby skutecznie wypełniać swoje zadania. W Polsce również istnieje rządowa agencja zajmująca się problemami efektywnego wykorzystania energii: Krajowa Agencja Poszanowania Energii. W bloku państw postkomunistycznych jest najwięcej do zrobienia, a dostępnych pieniędzy na dotowanie poszanowania energii albo nie ma wcale, albo jest ich niewiele. Pozostaje zatem szukanie nowych rozwiązań poprzez uzupełnienie działań rządu działaniami sektora prywatnego, a także działaniami organizacji pozarządowych.
Poniżej zamieszczono fragment opracowania UNDP na temat energii, sformułowane tam zostały postulaty, których spełnienie powinno poprawić skuteczność działań na rzecz poszanowania energii.
Energy After Rio, Prospects and Challenges, Executive Summary, Secretariat of the UNDP, 1997
W ostatnich latach ceny energii w Polsce wzrosły do poziomu, gdy opłaca się inwestować w przedsięwzięcia zmierzające do zmniejszenia zużycia energii. Mechanizmy rynkowe doprowadziły do sytuacji, gdy dostępne są wszelkiego rodzaju nowoczesne technologie i materiały. Pomimo dostępności technologii i dostępności (nieoskonałych) kredytów brakuje zorganizowanego doradztwa energetycznego dla obywateli, serwisu służącego pomocą w podjęciu racjonalnej decyzji inwestcyjnej.
Biuro doradztwa energetycznego ma dwa zasadnicze i cele: promowanie poszanowania energii i tworzenie lokalnej koalicji na rzecz poszanowania energii.
Misją Biura Doradztwa Energetycznego jest promocja poszanowania energii poprzez dostarczenie mieszkańcom po najmniejszych możliwych kosztach (a jeśli to możliwe bez żadnych opłat) rzetelnej informacji na temat możliwości oszczędzania energii.
Biuro Doradztwa Energetycznego powinno udostępniać usystematyzowaną informację na temat produktów, technologii, firm projektowych, doradczych, firm wykonawczych mogących przyczynić się do zmniejszenia zużycia energii.
W Biurze Doradztwa Energetycznego powinny znajdować się narzędzia pomocne w wybraniu najbardziej opłacalnego wariantu termicznej modernizacji budynku, ale również na temat sposobu wyboru energooszczędnych urządzeń gospodarstwa domowego.
Biuro Doradztwa Energetycznego w swych długoterminowych planach powinno uwzględniać również prowadzenie działalności komercyjnej, która zapewni mu zdobycie niezbędnych środków na rozwój działalności podstawowej.
Aby informacja była pełna i wiarygodna konieczne jest współdziałanie możliwie wszystkich instytucji zajmujących się energią na danym terenie. Stworzenie koalicji pozwoli na zapewnienie stabilności finansowej biura, a także wesprze podejmowane działania przez wszystkie instytucje biorące udział w przedsięwzięciu.
Biura Doradztwa Energetycznego na terenie swojego działania powinny również inicjować i wspierać działania na rzecz poszanowania energii.
Szczególnie istotna jest systematyczna współpraca z mediami, które powinny wesprzeć promocyjnie działalność biura doradztwa energetycznego.
Biuro doradztwa energetycznego nie powinno zastępować działań Regionalnych Agencji Poszanowania Energii. Powinno te działania uzupełniać. Podstawową różnicą pomiędzy biurem doradztwa energetycznego a Regionalną Agencją Poszanowania Energii jest klient, dla którego wwykonywana jest usługa, a także zakres świadczonych usług.
Podstawową grupą celową są właściciele domów jednorodzinnych, mający największą motywację do oszczędzania energii cieplnej, posiadający jednocześnie moc podejmowania decyzji inwestycyjnych. Biuro doradztwa energetycznego ma dostarczyć informację niezbędną do określenia w przybliżeniu optymalnego zakresu inwestycji termomodernizacyjnej. Przy czym czynione jest założenie, że inwestycja temomodernizacyjna nie jest kosztowna, a koszt pełnego audytu energetycznego stanowi barierę niepozwalającą na podjęcie racjonalnej decyzji.
Ważną grupą są potencjalni (przyszli) właściciele domów jednorodzinnych stojący przed dylematem wyboru projektu inwestycyjnego.
Drobni przedsiębiorcy również powinni mieć możliwość korzystania z usług punktu doradztwa energetycznego.
