Racjonalne wykorzystanie energii jako strategia ochrony środowiska

Poszanowanie energii jest jednym z najefektywniejszych sposobów zmniejszenia zagrożeń dla środowiska naturalnego wynikających z produkcji i wykorzystania energii. Wiele z przedsięwzięć na rzecz poszanowania energii jest bardzo opłacalnych i możliwych do zrealizowania bez dotacji czy subsydiów.

Na wykresie (zob. wykres) przedstawiono koszty zmniejszenia emisji dwutlenku węgla w Polsce poprzez zastosowanie wybranych technologii (emisja dwutlenku węgla w Polsce jest ściśle związana z produkcją energii - głównym produktem procesu spalania paliw jest dwutlenek węgla, gaz odpowiedzialny za efekt szklarniowy).

Można zadać pytanie: skoro inwestowanie w energooszczędność jest opłacalne i jednoczenie korzystne dla środowiska naturalnego, to dlaczego nie ma w tej dziedzinie znaczących postępów. Brak zdecydowanego postępu uwarunkowany jest, pomijając aspekty polityczne i makroekonomiczne, między innymi brakiem dogodnego finansowania, niedostatkiem informacyjnym na temat technologii, a także niedostateczną wiedzą dotyczącą korzyści z racjonalnego wykorzystania energii, oraz konsekwencji nieracjonalnego gospodarowania energią.

W 1996 roku jednym z haseł reklamowych IKEA był slogan: W IKEA zawsze mamy 22 C. Prawdopodobnie ktoś, kto wymyślił ten slogan był przekonany, że im cieplej tym bardziej komfortowo. Tymczasem w Polsce temperatura 22 C jest wymagana w pomieszczeniach o tzw. podwyższoonym standardzie cieplnym, np. na basenach, natomiast w sklepach powinno być 18 C. Opisane działanie marketingowe IKEA prawdopodobnie spowodowane było brakiem wiedzy na temat standardów cieplnych, brakiem wiedzy na temat konsekwencji zużycia energii (dla środowiska naturalnego), a także pomijaniem czynników ekonomicznych.
Pozostaje więc pytanie kto powinien promować poszanowanie energii. W wielu krajach istnieją instytucje rządowe mające za zadanie promowanie poszanowania energii, jednak większość z nich nie dysponuje wystarczającymi środkami, aby skutecznie wypełniać swoje zadania. W Polsce również istnieje rządowa agencja zajmująca się problemami efektywnego wykorzystania energii: Krajowa Agencja Poszanowania Energii.

Postulaty, których spełnienie powinno poprawić skuteczność działań na rzecz poszanowania energii.

Energy After Rio, Prospects and Challenges, Executive Summary, Secretariat of the UNDP, 1997